مبعث از آن روزهایی است که تاریخ را دو نیم می‌کند: پیش از بعثت و پس از آن. لحظه‌ای که پیامبر اکرم (ص) در غار حرا نخستین آیات وحی را دریافت کرد، نه‌فقط یک واقعه مذهبی، بلکه شروع عصری جدید بود؛ عصر معرفت، عدالت و بیداری انسان.
برای سال ۱۴۰۴، تاریخ‌ها کاملاً مشخص‌اند:
- تاریخ قمری: ۲۷ رجب ۱۴۴۶
- تاریخ شمسی: شنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۴
- تاریخ میلادی: ۱۷ ژانویه ۲۰۲۶
این شفافیت به شما اجازه می‌دهد یک روایت دقیق، قابل استناد و کاربردی برای مخاطب ارائه کنید—روایتی که در قالب مقاله و خبر، جایگاه ویژه‌ای در موسسه خیریه حیات صالحین دارد.
مبعث حضرت رسول اکرم (ص)
لحظه بعثت، لحظه اتصال زمین و آسمان است؛ آغاز گفت‌وگو میان وحی و بشریت. پیامبر اکرم (ص) در چهل‌سالگی، در خلوت معنوی غار حرا، در اوج شب‌نشینی‌های فکری و نیایش‌های عمیق، نخستین آیات سوره «اقرأ» را از سوی جبرئیل دریافت کرد.
بعثت تنها یک اعلان رسالت نبود؛ یک تحول بزرگ انسانی بود:
- تغییر نگاه بشر به اخلاق، عدالت و مسئولیت اجتماعی
- پایان سنت‌های جاهلی و آغاز تمدن‌سازی
- نقطه شروع یک دین جهانی
- تاکید دوباره بر سواد، آگاهی و تفکر انتقادی
بعثت پیامبر (ص) اساساً دعوتی بود به «انسان شدن» قبل از هر چیز دیگری—و همین پیام، امروز هم محور بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و حمایتی نهادهایی مانند موسسه خیریه حیات صالحین است.
باور شیعیان درباره مبعث
در نگاه شیعه، مبعث یکی از بنیادی‌ترین مناسبت‌های تاریخ اسلام است. شیعیان بر این باورند که پیامبر اکرم (ص) از ابتدای خلقت، «مصطفی و برگزیده» بود و بعثت، اعلان عمومی این حقیقت بود. شیعه معتقد است که بعثت پیامبر مرحله‌ای ضروری برای تکمیل ادیان ابراهیمی بود و بدون آن، مسیر هدایت بشر به نقطه پایانی خود نمی‌رسید.
چند محور مهم در نگاه شیعیان:
- پیامبر از نخستین لحظه، دارای علم الهی و مقام عصمت بود.
- بعثت، آغاز برنامه نهایی هدایت بشر است.
- اولین آیات «اقرأ» تاکید بر علم و آگاهی دارد.
- اتصال پیامبر به عالم غیب نشان‌دهنده رسالت جهانی اوست.
- روز مبعث یکی از برترین ایام سال و زمان گشایش‌های معنوی است.
شیعیان در این روز با دعا، ذکر، تلاوت قرآن و صدقه، این واقعه را پاس می‌دارند و آن را فرصتی برای بازنگری معنوی می‌دانند.
باور اهل سنت درباره مبعث
اهل سنت نیز مبعث را از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام می‌دانند. آن‌ها معتقدند که آغاز وحی، لحظه‌ای است که پیامبر اکرم (ص) رسالت جهانی خود را آغاز کرد و مأمور شد پیامی سرشار از رحمت را به مردم جهان برساند.
چند نکته کلیدی در نگاه اهل سنت:
- نزول وحی در غار حرا نشانه برگزیدگی پیامبر است.
- بعثت آغاز مسئولیت اجتماعی و دینی پیامبر بود.
- این روز یادآور رحمت، وحدت و هدایت الهی است.
- اهل سنت نیز این روز را با عبادت، ذکر و یاد پیامبر گرامی می‌دارند.
تفاوت‌ها میان دو مذهب بیشتر در جزئیات است، اما در ارزش و عظمت این روز اتفاق نظر کامل وجود دارد.
اعمال مخصوص روز مبعث
روز مبعث از آن روزهایی است که هم در سنت شیعی و هم در سنت اهل سنت، مجموعه‌ای از اعمال دینی، اخلاقی و فرهنگی برای آن توصیه شده است. این اعمال نه‌فقط رنگ عبادت دارند، بلکه نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی و توجه به نیازمندان ایفا می‌کنند.
مهم‌ترین اعمال این روز شامل موارد زیر است:
- غسل روز مبعث: نماد پاکی و ورود به روزی مبارک.
- روزه‌داری: در روایات شیعی تاکید ویژه شده و ثواب بزرگی برای آن نقل شده است.
- نماز مخصوص مبعث: نماز دو رکعتی با ذکرهای مشخص که در منابع دینی آمده است.
- تلاوت قرآن: به‌ویژه سوره‌های «علق»، «قدر»، «نصر» و «توحید».
- ذکر، صلوات و دعاهای ویژه: از جمله ذکرهای مربوط به آغاز رسالت و دعاهای طلب معرفت.
- زیارت پیامبر و امام علی (ع): چه حضوری، چه از راه دور.
- ایجاد فضای شاد و معنوی در خانواده‌ها: با جلسات قرآنی یا گفت‌وگو درباره سیره پیامبر.
اعمال اخلاقی و اجتماعی
اینجا بخش اصلی و پررنگ‌تر این مناسبته؛ اعمالی که پر از روح انسانی‌اند و ستون‌های اخلاقی اسلام را نشان می‌دهند:
- صدقه دادن به نیت افزایش برکت و دفع بلا
- رسیدگی به فقرا، یتیمان و بیماران
- کمک به پروژه‌های خیرخواهانه و انسانی
- دلجویی از افراد تنها یا آسیب‌پذیر
- کمک به آزادی بدهکاران نیازمند
- تلاش برای آشتی میان افراد و ایجاد صلح
روز مبعث ذاتاً بر پایه رحمت بنا شده است، و هر عمل خیری که رنگ کمک به دیگران داشته باشد، بیشترین هماهنگی را با ماهیت این روز دارد. به همین دلیل این روز—خواه در سطح فردی، خواه اجتماعی—به‌طور طبیعی با هدف‌های انسانی مجموعه‌هایی مانند موسسه خیریه حیات صالحین همسو است.
